Astronomowie nie ustają w poszukiwaniu planety chociażby trochę
przypominającej Ziemię. W naszym Układzie Słonecznym krąży dziewięć
planet, ale z tego, co nam dotychczas wiadomo, tylko na Ziemi zaistniało
i rozkwitło życie.
W porównaniu z innymi, nasza
planeta nie jest zbyt wielka. Jowisz, liczący około 140 000 km średnicy,
mógłby w sobie zawrzeć 1300 planet rozmiarów Ziemi. Podobnej do niej
wielkości są Merkury, Wenus i Mars, ale przy nich - spalonych słońcem
albo skutych lodem - Ziemia wygląda jak wielki, błękitny klejnot.
◄ Wiele
wskazuje na to, że do obecnego ukształtowania powierzchni Marsa
przyczyniły się płynące tam niegdyś wody. Dzisiaj powierzchnia Marsa
jest sucha i tylko bieguny planety są skute lodem.
WIELKI BŁĘKIT
Tego
koloru przydają Ziemi wody mórz i oceanów. Ślady wody wykryto też na
innych planetach, ale tylko w postaci lodu. Ogrzewanie przez Słońce wody
ziemskie zachowują postać płynną, dzięki czemu na długo zatrzymują
ciepło i parując powodują powstawanie chmur, które z kolei pod wpływem
chłodu spadają na Ziemię w postaci deszczu. Około 97% jej wśród to morza
i oceany. 2% zamrożone jest w lodowcach i lodach polarnych, reszta to
słodkie wody rzek i jezior. Unosząca się w powietrzu para wodna stanowi
zaledwie 1/1000 ziemskich zasobów wody.
◄
Ogrzewane ciepłem słonecznym wody lądowe są w ciągłym ruchu. Wody
opadowe płyną rzekami lub przenikają w głąb ziemi przez warstwy gruntu i
porowatej skały. Droga wód gruntowych do mórz może trwać nawet tysiące
lat.
ATMOSFERA
Niebo
nad naszymi głowami jest niebieskie. Na taki właśnie kolor rozprasza
światło słoneczne otaczające Ziemię atmosfera. Spełnia ona ważne
zadania: chroni przyrodę ożywioną przed szkodliwym promieniowaniem UV i
zapewnia utrzymanie właściwej temperatury na powierzchni. Azotu,
stanowiącego 4/5 składu atmosfery, potrzebują do życia wszystkie
stworzenia, lecz tylko mikroorganizmy potrafią go wchłaniać z powietrza.
Tlenu jest w atmosferze mniej, tylko 20%, ale to on wyzwala w
organizmach żywych energię. Najmniej - tylko 0,033% - jest dwutlenku
węgla, niezbędnego do życia roślin i żerujących na nich
mikroorganizmów.
◄
Grubość atmosfery ziemskiej wynosi 400 km, ale para wodna unosi się
tylko na wysokość około 12 km do warstwy zwanej troposferą, gdzie
poddawana jest działaniu frontów atmosferycznych.
RUCHLIWA SKORUPA ZIEMI
Średnia temperatura na powierzchni Ziemi wynosi 14○C, zaś w jądrze - co najmniej 4500○C.
Żar z jądra Ziemi bucha ku górze, roztapia po drodze skały i powoduje
erupcje wulkaniczne. Sprawia, że kontynenty są w ciągłym ruchu.
Wywoływane przez to zmiany na powierzchni bywają dla mieszkańców Ziemi
groźne , ale bez nich biologiczne zróżnicowanie przyrody byłoby dużo
uboższe.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz