Zmiany klimatyczne

   Przez ostatnich 50 lat klimat wciąż się ociepla. Historia zna wiele takich chwil; istoty żywe ze zmiennym powodzeniem przystosowały się do nowych warunków. 
Na klimat Ziemi składa się tak wiele czynników, że trudno przewidzieć jego zmiany. Łatwiej wyśledzić zmiany, jakim podlegał w przeszłości; mówią nam o tym liczne ślady - grubość słojów drzewnych czy powietrze uwięzione w polarnym lodzie. Dowiedziono, że zasadnicze zmiany następują znacznie szybciej niż dotąd sądzono.

 ◄ Na klimat wpływa wiele różnych czynników. Jednym z nich jest pokrywa chmur i jej aktualna grubość. Chmury odbijają część promieniowania słonecznego z powrotem w przestrzeń, lecz działają także jak osłona utrzymująca na Ziemi właściwą temperaturę.









EPOKI LODOWCOWE
20 000 lat temu Ziemia wyglądała zupełnie inaczej. Większą część pólkuli północnej pokrywały lodowce, sięgające na południe aż po dzisiejszy Londyn. W miejscach tak dziś ciepłych, jak Nowa Gwinea, z najwyższych partii gór spływały lodowe jęzory. Lodowce więziły tyle wody,że poziom poziom mórz był ponad 100m niższy od obecnego. Dla roślin i zwierząt miało to kluczowe znaczenie. Duża część dawnego dna morskiego wyłoniła się na powierzchnię jako suchy ląd, co ułatwiło im rozprzestrzenienie się po świecie, zamin wody morskie wróciły na miejsce. Negatywną stroną ówczesnego życia było dotkliwe zimno. Ssaki broniły się przed nim grubą podskórną warstwą tłuszczu i długim, gęstym futrem.

◄ Lody polarne są niejako pamiętnikiem ziemskiego klimatu, bo w lodzie zachowały się zapisy dawnych dziejów Ziemi - kurz, pyłki i pęcherzyki powietrza. Uczeni dowiercają się do głębi pokrywy lodowej i pobierają z niej próbki datowane na tysiące milionów lat wstecz.









JAK ZMIENIA SIĘ KLIMAT
Tamta epoka lodowcowa nie była pierwszą w dziejach Ziemi i raczej nie będzie ostatnią. Klimat Ziemi wahał się między ciepłymi okresami zwanymi międzylodowcowymi i zimnymi epokami lodowcowymi. Zmiany klimatu należy przypisać zmianom orbity Ziemi, a także aktywności wulkanicznej i dryfowi kontynentalnemu. Kontynenty od początku swego istnienia pozostawały w ciągłym ruchu. Na skutek ciepła pochodzenia wulkanicznego przemieszczają się z prędkością kilku centymetrów rocznie. Dla nad ten proces jest niemal niezauważalny,ale na przestrzeni milionów lat może on zupełnie zmienić wygląd Ziemi. Oceany zmieniają też swoje położenie i kształt i mają ogromny wpływ na klimat Ziemi. W tropikach ich wody gromadzą ciepło słoneczne, skąd ekspediują je na północ i południe w postaci ciepłych prądów morskich. Może dojść do sytuacji, w której kontynenty zagrodzą drogę tym prądom morskim i ciepło nie dotrze do rejonów okołobiegunowych. Nastąpi takie ochłodzenie, że znów na setki tysięcy lat zapanuje na Ziemi kolejna epoka lodowcowa.



OFIARY ZMIAN
Ostatnia taka epoka zakończyła się okoła 10 000 lat temu, kiedy na skutek ocieplenia cofnęły się lodowce. Od tamtej pory klimat Ziemi był raczej stabilny, choć podlegał zmianom. Śrenie temperatury i opady wziąż się wahały. Dla Sahary skutki zmian okazały się dramatyczne. Obecnie pustynia ta należy do najbardziej sychych i jałowych miejsc, a zaledwie 5000 lat temu był to prawdziwy raj dzikiej przyrody. Zwierzęta bez trudu znajdowały pożywienie nz otwartych, zalesionych terenach, pełnych rzek i jezior. W ciągu kolejnych 3000 lat Sahara zaczęła wysychać, rozrastał się też jej obszar. Część tamtejszej fauny i flory przewiędła i osłabła, a niektóre gatunki z czasem wyginęły. Do dziś przetrwały tylko nieliczne.

◄ Góry Tassili w południowej Algierii leżą w sercu Sahary. Znalezione tam prastare rysunki skalne pokazują,że na tym jałowym dziś terenie żyły niegdyś zwierzęta i pleniła się bujna roślinność.