Na lądzie żyje większość kwitnących roślin i duża część zwierząt. Nie brakuje też mikroskopijnych form życia. Lecz w porównaniu z życiem w wodzie przetrwanie na lądzie jest zaskakująco trudne.
Życie na lądzie wydaje nam się czymś oczywistym, uważamy je nawet za wręcz komfortowe. Jednak wymaga ono od większości stworzeń dużych umiejętności adaptacyjnych. W odróżnieniu od wodnych, środowiska lądowe są bardzo zróżnicowane, a zasiedlające się idtoty żywe znalazły własne, pomysłowe sposoby na przeżycie w nich.
◄ Słoń afrykański jest największym zwierzęciem lądowym. Trudno mu nawet uklękność,a jednak tarzanie się w błocie lub kąpiel są częścia codziennego rytuału.
PRZYBIERANIE NA WADZE
Powracający na Ziemię astronauci muszą na nowo uczyć się życia w warunkach przyciągania ziemskiego. Dawno temu podobne zadanie stanęło przed pierwszymi stworzeniami, które jako pierwsze wypełzły z morza na brzeg. W wodzie przyciąganie nie ma większego wpływu na jego mieszkańców, ale na lądzie grozi śmiertelnym upadkiem. Rośliny i zwierzęta unikają tego losu dzięki specjalnie wzmocnionej budowie. Łodygi i pnie roślin zbudowanej są z twardej i zarazem sprężysten tkanki, dzięki czemu utrzymują się w pionie. Zwierzęta posiadają szkielety zbudowane z tkanki kostnej. Owady mają szkielety zewnętrzne, działające jak ochronne futerały, a ssaki - wewnętrzne. Szkielety dinozaurów podtrzymywały ciała ważące 50 ton, co w pełni dowodzi skuteczności takiej konstrukcji. Wielkość szkieletu nie ma znaczenia. Nadepnieta przez człowieka ryjówka afrykańska wychodzi z tego bez szwanku.
◄ Latanie jest bardzo skutecznym sposobem podróżowania. Żółny skarłatne z Afryki Środkowej za pożywieniem potrafią przelecieć dziennie ponad 100 km.
BEZ KROPLI WODY
Kolejnym problemem jest uchronienie się przed wyschnięciem z braku wody. Niektóre stworzenia, jak żaby, wybrały miejscach stale wilgotnych. Jednak nie wszystkie mają szczęście takowe znaleźć, a i w miejscach wilgotnych źródła wody mogą wyschnąć. Dlatego właściwie wszystkie zwierzęta i rośliny muszą umieć zatrzymywać wodę w organiźmie. W przypadku ssaków, ptaków i gadów ważną rolę pełni skóra, regulująca parowanie wody. Poza piciem wody zamieszkujące pustynie zwierzęta roślinożerne pobierają je z pożywienia. Natomiast chitynoweokrywy owadównie dopuszczają do utraty wody. Rośliny mogą gromadzić ją w porze deszczowej i korzystać z zapasów w czasie syszy. Wodą zgromadzoną przez baobab można wypełnić przydomowy basen.
◄ Twarda okrywa chrząszcza chroni jego skrzydła, gdy owad przeicska się przez szczeliny. Jest też wodoszczelna: zapobiega wysychaniu ciała.
◄ Gady jako pierwsze zaczęły składać wodoszczelne jaja, których skorupki chronią ukryte w nich młode węże przed utratą wilgoci w sychym otoczeniu.
◄ Ta żyrafa w dość niewygodnej pozycji pije wodę. Na szczęście nie musi pić codziennie, bo większość potrzebnej jej wody pobiera z pożywienia i wytrzymuje bez niej kilka dni.
ROZMNAŻANIE NA LĄDZIE
Na koniec kwestia najważniejsza - potomstwo roślin i zwierząt też musi być zdolne do przetrwania na lądzie. Rośliny kwitnące wyrastają z nasion i nawet one są mistrzami w sztuce przetrwania - potrafią przetrwać upał, zimno i suszę. Ptaki i gady składają wodoszczelne jaja, a dzieci ssaków pozostają w bezpiecznym, wodnym środowisku łona matki do czasu, gdy zdołają samodzielnie stanąć na nogi.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz